Guía de nomes galegos

Diminutivo feminino do latín Ursus 'oso' (un dos numerosos nomes persoais tirados de nomes de animais), isto é, 'osiña'.

A biografía de santa Úrsula, completamente lendaria, tivo moita difusión na Idade Media. Era ela filla dun rei de Britania e desprazárase ao continente para casar cun rei pagán, Conan da Bretaña, que prometera converterse ao cristianismo. Embarcou acompañada de dez doncelas nobres, e cada unha levaba unha compaña de mil virxes; once mil en total. A numerosa comitiva foi de peregrinación a Roma, onde o papa casou os noivos; outras versións din que a visita ao papa era para salvagardar a súa virxindade. De volta pasaron por Colonia (Alemaña), onde foron masacradas polos hunos de Átila a frechazos. Considérase que a lenda do martirio das once mil virxes é a versión en feminino do masacre da Lexión Tebana de san Mauricio, que tamén conta con innumerables mártires. Santa Úrsula é patroa de Colonia.

O martirio de santa Úrsula coas súas acompañantes foi tema para pintores famosos, como o flamengo Hans Memling, que decorou en 1489 unha arqueta-relicario cos seus restos; Vittore Carpaccio (tamén a finais do século XV), italiano; Peter Paul Rubens (século XVII), flamengo; Claude Lorrain (século XVII), francés.

A heroína Ursule Mirouët, que deu título a unha novela do ciclo A comedia humana (1841) de Balzac.