142 BOLET?N DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA
cantidade de lineas. As indispensables pra que se comprenda
a espresi?n."
Avanzando un chisqui?o m?is, Castelao sost?n que o dibu
xante humorista ha ter senso cr?tico pra desfrangullar canto
ve, e desp?is de descomp?r e analizar, esteriorizar o seu an?lisis.
E xa pra rematar, Castelao entende o humorismo como un
xeito interpretativo, sinxelo e forte, da vida, non somente pl?s
tica, sen?n ideol?xica; porque as? como no dibuxo puro a forma
? o fin, no humorismo "? un medio pra espresar ideas". E logo
de po?er en duda que a s?tira ou a iron?a sexan humorismo,
pensa "que diante das m?goas da Terra asoballada caiquera
humorista de boa cepa galega ten de convertirse en sat?rico ou
ironista". E que si nun pa?s ben gobernado, onde hai futura
dabondo, os humoristas non choran nin firen e "aban?anse an
tre un pesimismo burl?n e o m?is acougado optimismo", non
poder? haber optimismo "nos humoristas galegos, enraizados
na Terra, namentras escoitemos os seus laios de dolor". Mais
con todo, Castelao pensa, ou maxina, que o seu pesimismo ?
ceibador, liberador.
Castelao ?, xa que logo, consecuente cando na dicotom?a
l?nea/c?or, da que denantes falamos, refuga a c?or por enten
der que a s?a regal?a sensual distrae e "desfai a espresi?n mo
ral e a significaci?n fonda que debe ter toda obra de arte."
E vede ah? ?mi?as donas e meus se?ores? esquem?tica
mente esposto o ideario est?tico de Castelao: a l?nea, como sus
tantividade; o dibuxo, como media matem?tica resultante das
l?neas; a caricatura, como abreviatura do dibuxo, espello de es
presi?n psicol?xica; o dibuxo humor?stico, como esteriorizaci?n
cr?tica da realidade; e o humorismo, como xeito interpretativo
da vida e medio pra espresar ideas. E o Arte, en definitiva, co
mo espresi?n moral de fonda significaci?n.
E Castelao, con este ben artellado aparato est?tico, que ha
termar do seu Arte, de fonda significaci?n e nidia espresi?n
moral, penase ao servicio do seu pobo, tomando partido polos
humildes, polos oprimidos, polos que padecen inxusticia, e en
ceta a s?a pr?dica patri?tica tanxendo na corda m?is sensible
de quen contempla o dibuxo e l? a lenda posta ao seu p?. Con
toda elocuencia acada, nun af?n utilitario de s?ntesis, meter no
p? dun dibuxo, unha idea que doutro xeito custar?a p?xinas
enteiras desenvolver literariamente, como observ?u Lu?s Seoane?
